Trẻ biếng ăn phải làm sao? Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Trẻ biếng ăn khiến nhiều phụ huynh lo lắng vì không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bé mà còn tạo nên những áp lực tâm lý khi chăm sóc con. Để giải quyết tình trạng này, ba mẹ cần tìm hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện và các biện pháp khắc phục. Bài viết sau sẽ đưa ra những thông tin cụ thể và lời khuyên từ các chuyên gia để giúp trẻ ăn ngon miệng và phát triển một cách tốt nhất.

Biếng ăn ở trẻ là gì? Những biểu hiện ở trẻ biếng ăn

Biếng ăn là tình trạng thường gặp ở trẻ từ 1 – 6 tuổi, xảy ra khi bé ăn ít và không tự nguyện. Trẻ được coi là biếng ăn khi có những biểu hiện dưới đây:

• Từ chối ăn, lười ăn, con không có hứng thú với bất kỳ loại thức ăn nào, hoặc chỉ ăn một vài món nhất định.
• Chạy trốn, khóc lóc, gào thét khi nhìn thấy thức ăn, thậm chí nôn ọe.
• Ăn ít hơn khẩu phần ăn theo tuổi, mỗi bữa ăn kéo dài hơn 30 phút, hay ngậm thức ăn trong miệng không chịu nuốt.
• Chậm tăng cân, sụt cân liên tục trong 3 tháng liên tiếp, cân nặng không đạt tiêu chuẩn.
• Khó ngủ, ngủ không sâu, hay quấy khóc về đêm.

Các nguyên nhân làm trẻ biếng ăn

Biếng ăn là hiện tượng phổ biến ở trẻ nhỏ và có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân chính mà phụ huynh nên nắm rõ:

Biếng ăn tâm lý

• Áp lực trong bữa ăn: Nếu trẻ bị ép buộc như phải ngồi một chỗ từ đầu đến cuối để ăn, phải ăn hết thức ăn, không được nghịch khi ăn… đều có thể khiến trẻ không cảm thấy thoải mái dẫn đến tâm lý căng thẳng và sợ hãi mỗi khi đến bữa ăn.
• Gia đình kỳ vọng thiếu thực tế: Việc chưa có đủ kiến thức về mức độ tăng trưởng và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ theo từng độ tuổi khiến nhiều gia đình đặt ra kỳ vọng quá mức ở con, muốn con ăn thật nhiều, từ đó gây áp lực trong việc ăn cho trẻ.
• Cảm giác khó chịu trong quá khứ: Hóc, khó thở, đặt ống thông mũi… khiến trẻ sợ không muốn ăn tiếp.
• Sợ và không thích thức ăn mới, lạ.
• Thay đổi môi trường: Một số trẻ sẽ biếng ăn khi thay đổi môi trường sống, chẳng hạn như khi đi nhà trẻ, hoặc thay đổi người chăm sóc.

Biếng ăn sinh lý

• Mọc răng, ốm sốt: Khi trẻ mọc răng, bị sốt, hay mắc bệnh đường tiêu hóa, trẻ có thể mất cảm giác thèm ăn tạm thời.
• Thiếu vi chất dinh dưỡng: Sự thiếu hụt các vi chất quan trọng như kẽm, sắt, hay vitamin nhóm B có thể khiến trẻ cảm thấy ăn không ngon miệng.
• Mắc bệnh lý: Suy dinh dưỡng, viêm đường hô hấp, nhiễm giun sán…

Ăn uống không đúng cách

• Ăn vặt quá nhiều: Cho trẻ ăn vặt như sữa, nước trái cây, bánh, kẹo… sẽ làm giảm cảm giác thèm ăn vào bữa chính và không được ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng khác.
• Chế độ ăn thiếu cân bằng: Thực đơn hằng ngày thiếu sự đa dạng, trẻ có thể trở nên kén chọn và mất hứng thú với thức ăn. Ngoài ra, nếu chỉ cho trẻ ăn nước, không ăn bã lâu ngày cũng dẫn tới thiếu chất dinh dưỡng. Nhiều trường hợp còn pha sữa bằng nước cháo, nước hầm xương… cũng làm trẻ khó tiêu hóa, lâu dần chán ăn.
• Thói quen xấu do ba mẹ vô tình tạo ra: Cho con ăn quá lâu, chiều chuộng quá mức, cho con vừa ăn vừa xem tivi hoặc chơi đồ chơi, rong chơi… đều khiến trẻ không tập trung vào việc ăn, ngậm thức ăn lâu gây ra sự biếng ăn ở trẻ.
• Cho trẻ ăn không đúng lúc: Việc cho trẻ ăn không đúng lúc, bắt ép ăn lúc vẫn còn no sẽ gây ấn tượng xấu trong tâm trí trẻ. Điều này khiến trẻ không biết cảm giác no hay đói.
• Hành vi ăn uống của gia đình: Trẻ nhỏ bắt chước rất nhanh các hành vi ăn uống của những người xung quanh. Vì thế, nếu các thành viên ăn uống không vui vẻ cũng tạo ra bầu không khí nặng nề, kéo theo bé ăn không ngon miệng.

Hậu quả khi trẻ biếng ăn kéo dài

Hậu quả đầu tiên khi trẻ biếng ăn là chậm tăng cân, không đạt cân nặng chuẩn theo độ tuổi. Nếu không can thiệp kịp thời, biếng ăn có thể dẫn tới suy dinh dưỡng khiến sức đề kháng suy giảm. Lúc này, trẻ dễ mắc bệnh và ngày càng biếng ăn hơn.

Không những thế, suy dinh dưỡng nặng, kéo dài còn ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển chiều cao của trẻ. Thể chất yếu, tầm vóc thấp bé khiến quá trình phục hồi dinh dưỡng sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với chán ăn thông thường.

Ở những trẻ lớn hơn, biếng ăn còn gây mất cân bằng hormone, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, tạo ra tâm lý chán nản, lo lắng hoặc cáu kỉnh. Hệ lụy là tinh thần trẻ bị ảnh hưởng, khó tập trung vào học tập và hoàn thành nhiệm vụ.

Trẻ biếng ăn ba mẹ nên làm gì để con ăn ngon?

Bé không chịu ăn khiến ba mẹ lo lắng nhưng càng ép thì con lại càng không ăn, gây ra một vòng luẩn quẩn không có điểm kết thúc. Để giúp trẻ cảm thấy thèm ăn và ăn uống ngon miệng hơn, phụ huynh có thể áp dụng các biện pháp sau:

Chuẩn bị thức ăn cho trẻ hợp lý

• Thay đổi cách chế biến món ăn: Thay vì nấu những món ăn đơn giản, bạn có thể thử nấu các món có màu sắc và hình dáng bắt mắt như bánh mì sandwich cắt hình trái tim, hoặc rau củ hấp với màu sắc sặc sỡ để thu hút sự chú ý của trẻ.
• Đa dạng thực đơn: Hãy đảm bảo thực đơn của bé có đủ các nhóm chất dinh dưỡng như đạm, chất béo, vitamin, và khoáng chất. Lưu ý, trong mỗi bữa ăn nên có ít nhất một món mà bé thích, điều này sẽ khiến bé có cảm hứng hơn trong ăn uống.
• Thực đơn gợi ý: Cơm gà xé nhỏ, súp rau củ nhiều màu sắc, hoặc sữa chua trái cây là những lựa chọn tuyệt vời để giúp trẻ ăn ngon hơn.
• Sử dụng thực phẩm kích thích vị giác: Các thực phẩm tự nhiên như phô mai, trái cây tươi, sữa chua không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn giúp kích thích vị giác của trẻ.

Lưu ý về cách cho trẻ ăn

• Tạo môi trường ăn uống thoải mái: Đừng biến mỗi bữa ăn là một “cuộc chiến”, đe dọa, la mắng hay trừng phạt đều làm bé sợ hãi và càng biếng ăn hơn. Thay vào đó, hãy tạo một không khí thoải mái, vui vẻ để trẻ cảm thấy thích thú khi ăn uống.
• Đáp ứng nhu cầu của trẻ: Cho trẻ ăn khi trẻ đói, nếu trẻ từ chối ăn một thức ăn mới cũng không ép mà chỉ nên khuyến khích trẻ để con tự tin vào việc ăn.
• Ăn cùng gia đình: Khi trẻ nhìn thấy cha mẹ và anh chị em ăn uống, bé sẽ dễ bị cuốn theo và có xu hướng thử các món ăn.
• Cho trẻ tự cầm thức ăn để ăn, tự xúc để tạo thói quen độc lập.
• Xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh: Ăn đúng giờ, đủ bữa nhằm tạo thói quen ăn uống khoa học cho trẻ với các bữa chính và phụ đều đặn. Hạn chế cho trẻ ăn vặt trước bữa ăn. Ngoài ra, trẻ uống nhiều nước trước và trong khi ăn cũng gây ra cảm giác no, bé không còn hứng thú để ăn nên ba mẹ cũng cần tránh.
• Khuyến khích trẻ tham gia vào việc chuẩn bị bữa ăn, cho trẻ tự tay làm một số món ăn đơn giản sẽ giúp trẻ hào hứng và có cảm giác thèm ăn món của mình.
• Không chiều chuộng trẻ trong khi ăn, hạn chế tối đa việc sử dụng điện thoại, đồ chơi để trẻ tập trung hơn, không để bữa ăn kéo dài quá 30 phút.
• Cho trẻ vận động mỗi ngày để tăng cường trao đổi chất, kích thích cảm giác đói và thèm ăn.

Bổ sung vitamin giúp trẻ ăn ngon miệng

Việc bổ sung các vi chất cần thiết như kẽm, vitamin nhóm B, men vi sinh có thể giúp kích thích hệ tiêu hóa và vị giác của trẻ, giúp trẻ ăn ngon miệng hơn. Trên thị trường hiện có SoleChild BiZinC với bộ 5 thành phần gồm kẽm bisglycinate, L-Lysine, vitamin C, vitamin B1 và vitamin B12 giúp cung cấp lượng kẽm cần thiết cho cơ thể, kích thích trao đổi chất, kích thích cảm giác thèm ăn của bé. Sản phẩm còn tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức đề kháng, giảm tình trạng ốm vặt ở bé. SoleChild BiZinC sản xuất theo tiêu chuẩn châu Âu, đảm bảo đúng liều khuyến cáo, an toàn cho trẻ từ 0 tháng tuổi.

Cách phòng tránh biếng ăn cho trẻ

Biếng ăn rất dễ xảy ra, nhất là những bé kén chọn thức ăn, chỉ thích ăn một vài món nhất định. Do đó, đừng chờ đợi đến khi con biếng ăn mới tìm cách xử lý mà hãy tạo thói quen ăn uống khoa học cho trẻ ngay từ sớm để không gặp tình trạng này:

• Cho trẻ ăn dặm đúng thời điểm, đó là từ 6 tháng tuổi. Không nên cho trẻ ăn bổ sung quá sớm sẽ khiến trẻ sợ hoặc quá muộn làm con làm quen lâu hơn.
• Tìm hiểu kỹ về nhu cầu và lượng thức ăn của trẻ ở từng độ tuổi để cho trẻ ăn vừa đủ và phù hợp.
• Hãy đa dạng các loại thức ăn cho trẻ để phòng tránh thừa hoặc thiếu vitamin, khoáng chất.
• Dạy trẻ cách tuân thủ bữa ăn bằng cách cho trẻ ăn đúng bữa, đúng giờ. Tuyệt đối không bắt ép trẻ ăn, không quát mắng, dọa dẫm hay đánh đập. Khi con không muốn ăn thêm, hãy dừng bữa ăn lại.
• Không để trẻ mất tập trung khi ăn, không cho xem điện thoại, không cho chơi đồ chơi hay không rong chơi chỉ để con ăn.
• Kiên nhẫn, động viên trẻ mỗi khi ăn, khen ngợi khi con hoàn thành bữa ăn đúng giờ.

Biếng ăn là một hiện tượng phổ biến và có thể khắc phục được nếu phụ huynh hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp hợp lý. Một môi trường ăn uống tích cực và bổ sung đầy đủ dinh dưỡng chính là chìa khóa để bé luôn ngon miệng và có cảm hứng trong ăn uống. Nếu còn câu hỏi thắc mắc về tình trạng biếng ăn ở trẻ, ba mẹ hãy liên hệ Hotline 1900989862 hoặc để lại thông tin để dược sĩ SoleChild tư vấn nhé!